Ulusumuzun Başı Sağ olsun…

06.02.2023 tarihinde Kahramanmaraş ili Pazarcık merkezli 7.7 büyüklüğünde ve Elbistan Merkezli 7.6 büyüklüğünde iki deprem meydana gelmiştir. 10 ilimizi etkileyen çağın bu en büyük felaketinde, depremlerin ardından 1.117 artçı deprem meydana gelmiştir.

Şu ana kadar 20.665 can kaybı ve 80.088 yaralı bildirilmiştir.

Yaşanan bu felaketin son olmasını diliyor, halen enkaz altında kurtarılmayı bekleyen canların bir an evvel ulaşılarak kurtarılmasını can-ı gönülden diliyorum. Ölenlere Allah’ tan rahmet, yaralılarımıza acil şifalar niyaz ediyorum.

(İşyerindeki yoğun mesaiden dolayı ancak fırsat bulup yazabildim)

Deprem sonrası, vatandaşlarımız ve yardım kuruluşlarımız başta olmak üzere tüm dünya seferber olmuş, insanlık adına müthiş bir dayanışma örneği göstermişlerdir. (Olumsuz haberler ve komplo teorileri konu dışıdır)

Yardım için organize olan, organizasyonu sağlayan birçok kurum/kuruluş/STK olduğu için, ben naçizane bazı bilgiler vermeyi uygun gördüm. Aşağıda bu yardımları yapabileceğiniz kuruluşlardan en önemli üç tanesini paylaşıyorum:

Kızılay     AFAD     AHBAP

Bu sitede böyle bir makale yazmayı gerçekten istemezdim lakin bazen oluşan olaylar maalesef elimizde olmuyor.

Deprem Gerçeği, Önlemler…

Deprem nedir?

Deprem, yerin içindeki fayların açılması sonucu oluşan, yer kabuğunun kırılması veya kayması sonucu ortaya çıkan sismik olaydır. Depremler, yer kabuğunun çeşitli bölgelerinde gerçekleşebilir ve yer üstüne yayılan titreşim ve ses dalgaları şeklinde görülebilir. Depremler, doğal afetler olarak kategorize edilir ve insanlar, araçlar, binalar ve diğer yapılar için ciddi zararlara neden olabilir.

Deprem öncesi, etkilerden korunmak, hayatta kalmak için ne gibi önlemler alınmalıdır?

Deprem öncesi, olası bir depremin etkilerinden korunmak ve hayatta kalmak için aşağıdaki önlemler alınabilir:

• Güvenli bir alanın bulunması:

Deprem sırasında, güvenli bir yerde bulunmak en önemli korunma yöntemidir. Güvenli bir yer, yapıların çökmesine neden olabilecek bir deprem sırasında masanın altı, kapı eşiği veya duvarın yanında bulunan bir yerdir. Dolayısı ile, evinizde bu gibi durumlar için güvenli alanlar oluşturulması, deprem durumunu en az hasarla atlatmanıza yardımcı olacaktır.

• Acil durum planı yapma:

Deprem öncesi, evde bulunanlar için bir acil durum planı oluşturulmalı ve tüm aile üyelerinin bu planı anladığından emin olunmalıdır. Bu plan, deprem sırasında güvenli bir yere gitmenin (bknz. Bir önceki madde), aile üyelerinin bulunmasının ve iletişim kurmanın yollarını içermelidir.

• Deprem eğitimi:

Deprem sırasında nasıl hareket etmeniz gerektiği konusunda mümkünse eğitim alınmalıdır. Ayrıca, deprem sırasında ortaya çıkabilecek acil durumlar için nasıl hareket etmeniz gerektiği konusu da aile içerisinde kararlaştırılmalıdır.

• Deprem uyarı sistemlerinin kullanılması:

Deprem uyarı sistemleri, deprem sırasında zamanınızı ve güvenli bir yere gitmenizi sağlar. Bu sistemler, deprem sırasında size sesli veya görsel olarak uyarı verir ve size birkaç saniye kazandırabilir. Eğer maddi olarak sizi zorlamayacaksa, bu sistemlerin kurulması da değerlendirilebilir.

• Bina/Site Yöneticilerinin alması gereken önlemler:

Son depremde ortaya çıktığı üzere; deprem bölgesinde en çok sıkıntı, arama kurtarma ekipmanlarının olmaması/geç ulaşması şeklinde ortaya çıkmıştır. Dolayısı ile bina/site yöneticileri, gerekirse yönetim kararı ile çatı aralarına; kazma, kürek, kova ve bunların yanında bütçeye dayalı olarak kırıcı/delici aletler, demir makası, kriko gibi aletleri koymalıdır. Dahası, kiremitler üzerine bu aletlerin nerede olduğunu belirten bir belirteç/işaret koymaları da yerinde olacaktır. Yine bu bölgelere, uzun süre dayanan su, gıda maddesi vb. koymak da etkinliği artıracaktır.

Bu önlemler, deprem sırasında hayatta kalmak ve depremin etkilerinden korunmak için oldukça etkilidir. Ancak, deprem sırasında ortaya çıkabilecek acil durumlar için her zaman hazırlıklı olmamız ve acil durum planlarımızı uygulamamız önemlidir.

Depremden korunmak için neler yapılmalıdır?

Depremden korunmak için aşağıdaki önlemler alınabilir:

• Güvenli bir bina seçimi:

Deprem güvenliğine uygun olarak inşa edilmiş ve müteahhitliği yapılmış binaya yerleşmek en iyi korunma yöntemidir.

• Evdeki güvenlik önlemleri:

Bir önceki başlıkta da belirtildiği üzere; deprem sırasında kolayca düşebilecek nesnelerin yerleştirilmesi, ağır objelerin alçak raflarda bulunması gibi önlemler alınmalıdır. Bunun yanında, ağır mobilyaların sabitlenmesi de etkili bir önlem olabilir.

• Deprem simülasyonları:

Deprem sırasında ne yapılması gerektiği konusunda yapılan simülasyonlar, depremin gerçekte nasıl hissedileceği hakkında fikir verebilir.

• Deprem yardım çantası hazırlama:

Deprem anında yaşanabilecek durumlar için ilk yardım malzemeleri, su, gıda, ilaç vb. gibi eşyaların bulunduğu bir çanta hazırlanmalıdır.

Bu önlemler, depremden korunmak için iyi bir başlangıç noktasıdır. Ancak unutulmamalıdır ki, depremler tamamen önlenebilir değildir ve her zaman risk bulunmaktadır. Bu nedenle, depremin meydana geldiği anda doğru tepkiler vermek ve acil durum planını uygulamak önemlidir.

Depreme dayanıklı ve güvenli bir bina nasıl inşa edilmelidir?

Depreme dayanıklı ve güvenli bir bina inşa etmek için aşağıdaki adımlar takip edilmelidir:

• İşi uzmanına bırakmak:

Her şeyden önce, müteahhitlik işini, gerçekten bu işte uzman ve yetkinliği olanlar yapmalıdır. Sosyal medyada dolaşan bir habere göre, Türkiye’ de 330 binde fazla müteahhit olduğundan bahsediliyor. Oysa bu sayı Almanya’ da 3,500, tüm Avrupa’ da ise yaklaşık 25.000. Bu durum da gösteriyor ki, müteahhitlik ruhsatı bazı şartlara bağlanmalı ve yapı denetimleri eksiksiz gerçekleştirilmeli. Bunun yanında, müteahhitlik yapacaklardan mutlaka birtakım yeterlilikler beklenmelidir. (ciddi eğitimlerden geçmiş olması, maddi yeterlilik vb.)

• Zemin Etüdü:

Yapılacak zemin etüdü sonuçlarına göre inşaat projesi kararı verilmeli ve buna göre bina inşa edilmelidir.

• Deprem yönetmeliklerine uygun proje:

Deprem yönetmeliklerine uygun bir proje hazırlamak önemlidir. Bu, bina tasarımının deprem şartlarına uygun olarak yapılmasını ve güvenli bir yapı oluşmasını sağlar. Tabii ki deprem yönetmelikleri de, gelişen teknolojiye paralel olarak güncellenmelidir.

• Kaliteli malzeme kullanımı:

Dayanıklı ve güvenli bir bina inşa etmek için kaliteli malzemelerin kullanılması önemlidir. Bu, yapının dayanıklılığını artırır ve deprem sırasında oluşabilecek hasarları azaltır. Bunun yanında, teknolojiye bağlı olarak gelişen bir takım ilave malzemeler de kullanılabilir. (Sismik izolatörler vb.)

• Doğru fondasyon (temel):

Fondasyon, bina yapısının temelidir ve deprem sırasında güvenli bir şekilde tutunmasını sağlar. Bu nedenle, doğru ve güçlü bir fondasyon inşa etmek önemlidir. Yeteri kadar demir ve bölgeye uygun çimento/beton formülasyonu kullanılmalıdır.

Aynı durum, yollar için de geçerlidir.

• Duvarlar ve kirişler:

Duvarlar ve kirişler, deprem sırasında yapının dayanıklılığını sağlar. Bu nedenle, kaliteli malzemelerle inşa edilmeli ve doğru bir şekilde monte edilmelidir.

• Sismik ayarlı mekanizmalar:

Sismik ayarlı mekanizmalar, bina yapısının deprem sırasında hareket etmesini ve esnek hale gelmesini sağlar. Bu, depremin zararlarını azaltır ve bina yapısının güvenli bir şekilde tutunmasını sağlar.

Bu adımlar, depreme dayanıklı ve güvenli bir bina inşa etmek için uygun bir yol gösterir. Ancak, her projede ayrı ayrı değerlendirilmeli ve uygun bir şekilde uygulanmalıdır. Ayrıca, yapı inşaatı sırasında gerekli denetim ve kontrollerin yapılması da güvenli bir yapı oluşmasını sağlar.

Deprem Anında Nasıl Davranılmalıdır?

Deprem anında aşağıdaki adımlar takip edilebilir:

• Panik yapmamak:

Deprem anında panik yapmamak ve sakin kalmaya çalışmak önemlidir.

• Evden çıkmak/çıkmamak kararı:

Eğer evin güvenli olduğundan eminseniz, orada kalmaya çalışın. Ancak, evin yapısı zarar görmüş ve güvenli olmadığından şüpheleniyorsanız, evden çıkmak en iyisidir. Şayet evde kalmaya karar verildiyse, yukarıdaki maddelerde belirtilen, oluşturmuş olduğunuz güvenli alanlarda kalmaya özen göstermeniz yerinde bir karar olacaktır.

• Acil çıkış yollarını aramak:

Deprem anında, acil çıkış yollarını bulmaya çalışın ve o yoldan evden çıkmaya çalışın.

• Mobilyalardan uzak durun:

Mobilyalar veya eşyalar deprem sırasında düşebilir. Bu nedenle, mobilyalardan uzak durun ve güvenli bir alanda yerinizi alın. Ancak, mobilyaları deprem öncesi yeterince sabitlemek hayat kurtarıcı olabilir.

• İletişim kurun:

Depremden sonra, aile üyeleriniz ve yakınlarınız ile iletişim kurmaya çalışın. Ayrıca, depremin durumunu ve hasarının yaygınlığını öğrenmek için yetkililerle iletişim kurun.

Bu adımlar, deprem anında güvenli bir şekilde davranmanıza yardımcı olabilir. Ancak, her durumda ayrı ayrı değerlendirilmeli ve en uygun şekilde hareket edilmelidir. Ayrıca, deprem anında kişisel güvenliğinizi sağlamak için önceden hazırlıklı olmanız ve gerekli eğitimleri almanız da faydalı olabilir.

Depremin Hemen Sonrası Nasıl Davranmak Gerekir?

Depremin hemen sonrasında aşağıdaki adımlar takip edilebilir:

• Çevre Kontrolü:

Kendinize ve diğer insanlara zarar gelmemesi için çevrenizi kontrol edin. Durumu ve hasarı anlamaya çalışın. Sonrasında neler yapılabileceğini planlayın. Panik yapmamaya çalışın.

• İletişim kurun:

Aile üyeleriniz ve yakınlarınız ile iletişim kurmaya çalışın ve onların güvende olduğundan emin olun. Ayrıca, depremin durumunu ve hasarının yaygınlığını öğrenmek için yetkililerle iletişim kurun.

• Elektrik ve doğal gaz gibi enerji kaynaklarını kontrol edin:

Enerji kaynaklarının güvenli olup olmadığını kontrol etmeli ve eğer güvensiz olduğundan şüpheleniyorsanız, onları hemen kapatmalısınız.

• Su kaynaklarını kontrol edin:

Su kaynaklarının hasar görüp görmediğini ve güvenli olup olmadığını kontrol etmelisiniz.

• İlk yardım malzemelerini ve öncelikli ihtiyaçlarınızı toplayın:

Deprem sonrasında hasta olabilir veya yaralanabilirsiniz. Bu nedenle, ilk yardım malzemeleri ve öncelikli ihtiyaçlarınızı toplamalısınız.

• Evinizin güvenli olup olmadığını kontrol edin:

Eğer eviniz hasar görmüşse ve güvenli olmadığından şüpheleniyorsanız, evden çıkmak en iyisidir.

• Depremden etkilenen bölgelerde bulunan yetkililerle çalışın:

Depremden etkilenen bölgelerde bulunan yetkililerle çalışın ve onların size verdiği talimatları uygulayın.

Bu adımlar, depremin hemen sonrasında güvenli bir şekilde hareket etmenize yardımcı olabilir. Ancak, her durumda ayrı ayrı değerlendirilmeli ve en uygun şekilde hareket edilmelidir. Ayrıca, deprem anında ve depremin hemen sonrasında kişisel güvenliğinizi sağlamak için önceden hazırlıklı olmanız ve gerekli eğitimleri almanız da faydalı olabilir.

99 depremini yaşamış birisi olarak aklıma gelen önlemleri sıraladım. Umarım bir nebze de olsa, belki şuana değil lakin bundan sonrası için bir farkındalık oluşturur.

Tekrar; tüm ulusumuzun başı sağolsun.

Saygılarımla…