Uzun zamandır üzerinde düşündüğüm ve etkinliğini araştırdığım bir konuydu PISA Sınavı. Dolayısı ile üzerinde yaptığım araştırmaları, getirilerini ve götürüleri hakkında elde ettiğim sonuçları sizlerle de paylaşmaya karar verdim. Yazı biraz uzun oldu, lakin bu konu öyle tek bir makalede de anlatılacak bir konu değil maalesef. Dolayısı ile konu uzun, mevzu derin. Hatta bir eğitimci olarak, PISA’ da başarılı olan ülkelerin eğitim modellerini de incelemeyi düşünüyorum.
PISA Nedir ve Eğitim Sistemleri Hakkında Neler söyler? Buyurun:
Elit bir grup öğrenci yerine geniş bir öğrenci kitlesini hedefleyen, öğrencilerin öğrenme performansını değerlendiren ve eğitim sistemleri arasında karşılaştırmalar yaparak dünya genelinde ülkelerin başarısını ölçen bir program olan PISA, yıllardır eğitimde dünya genelinde yapılan en önemli araştırmalar arasında yer almaktadır.
Bu makalemde, PISA hakkında daha detaylı bilgi vererek, programın ne olduğu, neden önemli olduğu, nasıl çalıştığı ve sonuçlarının nasıl yorumlanabileceği konularına açıklık getireceğim.
PISA Nedir?
PISA, Program for International Student Assessment (Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı) kısaltmasıdır. 2000 yılından bu yana her üç yılda bir OECD (Ekonomik İş birliği ve Kalkınma Örgütü) tarafından düzenlenmektedir. PISA, 15 yaşındaki öğrencilerin okuma, matematik ve fen bilimleri alanlarında kazandıkları bilgi ve becerileri ölçmeye yönelik bir sınavdır. Ayrıca, PISA’ nın öğrencilerin öğrenme motivasyonu, okul ve öğretmenlerle ilgili algıları, eğitimle ilgili tutumları ve sosyal becerileri de değerlendirmektedir.
PISA’ nın amacı
Ülkelerin eğitim sistemleri hakkında karşılaştırılabilir ve nesnel veriler elde etmek ve böylece eğitim politikalarının geliştirilmesine yardımcı olmaktır. PISA, dünya genelinde 80’den fazla ülkede gerçekleştirilmektedir. Gelecek yazılarda, PISA’ da başarılı olmuş ülkelerin eğitim modelleri hakkında da yazmayı planladığımı şimdiden ifade etmek isterim.
Neden Önemli?
PISA, eğitim sistemlerinin güçlü ve zayıf yönlerini belirleyerek, politika yapıcıların, öğretmenlerin ve okul yöneticilerinin eğitim sistemlerini geliştirmelerine yardımcı olmaktadır. PISA sonuçları, her ülkenin eğitim sistemi hakkında bilgi sahibi olmak isteyen ebeveynler, öğrenciler ve akademisyenler için de önemli bir kaynak niteliğindedir. PISA sonuçları, ülkelerin diğer ülkelerle karşılaştırıldığı için, her ülkenin kendi eğitim sistemi hakkında fikir edinmesine de yardımcı olmaktadır.
Nasıl Çalışır?
PISA, ülkelerin 15 yaşındaki öğrencilerinin matematik, okuma ve fen bilimleri gibi konulardaki okuma, anlama ve çözme yeteneklerini ölçmek için tasarlanmış bir uluslararası sınavdır.
Sınav, kapsamlı bir örneklem kullanılarak gerçekleştirilir. Katılımcı ülkelerin öğrencilerinden rastgele seçilen örneklem grupları, sınavı belirlenen bir tarihte aynı şekilde cevaplar. Sınav, her öğrenciye aynı soruları farklı bir sırayla ve bir saat içinde cevaplamaları için verilir.
Sınav, kâğıt-kalem ortamında ve her öğrenciye, okuma, matematik ve fen bilimleri konularından oluşan üç ayrı test sunar. Her test 2 saat sürer ve sorular çoktan seçmeli ve açık uçlu sorular içerir.
PISA, öğrencilerin akademik performanslarını değerlendirmenin yanı sıra, eğitim sistemi, öğretmen niteliği, öğrenci kaynakları, eşitsizlik ve okul reformu gibi eğitimle ilgili birçok konuda araştırma yapmak için de kullanılır.
PISA’ nın Sonuçları ve Eğitim Sistemi İyileştirmesi
PISA sınavı, ülkelerin eğitim sistemlerini değerlendirmek ve iyileştirmek için tasarlanmıştır. Sınav sonuçları, eğitim sistemi yöneticileri, politikacılar, öğretmenler ve diğer ilgili kişiler tarafından analiz edilir ve eğitim sistemlerinde yapılması gereken değişiklikler belirlenir. PISA sonuçlarına dayanarak, dünya genelinde birçok ülke, eğitim sistemlerini iyileştirmek için adımlar atmıştır.
Örneğin, Singapur, PISA sonuçlarına dayanarak eğitim sistemini yeniden yapılandırdı ve matematik, fen ve okuma alanlarında başarı gösterdi. Ayrıca, Kanada, PISA sonuçlarına dayanarak okuma becerilerini geliştirmek için müfredat değişiklikleri yaptı. Finlandiya, yüksek okur-yazarlık oranlarına sahip olmasına rağmen, son PISA sonuçlarına dayanarak, öğrenci motivasyonunu arttırmak ve öğrenme sürecini daha keyifli hale getirmek için değişiklikler yapmaya karar verdi.
Sonuç olarak, PISA sınavı, dünya genelinde eğitim sistemleri üzerinde olumlu bir etki yaratmıştır. Ülkeler, öğrencilerin akademik becerilerini artırmak ve eğitim sistemlerini iyileştirmek için PISA sonuçlarına dayanarak değişiklikler yapmışlardır.
PISA sınavı, dünya genelinde eğitim sistemlerini değerlendirmek için bir araç olarak kullanılmaktadır. Ancak, sınavın kullanımı bazı eleştirilere neden olmuştur. Bazı eleştirmenler, PISA sınavının sadece matematik, fen ve okuma gibi belirli alanları ölçtüğünü ve öğrencilerin sosyal, duygusal ve pratik becerilerini göz ardı ettiğini belirtmektedir.
Ayrıca, bazı eleştirmenler, PISA sınavının sadece akademik başarıya odaklandığını ve öğrencilerin hayatlarında başka alanlarda başarılı olmalarına yardımcı olacak becerileri ölçmediğini savunmaktadır. Bazı eleştirmenler ayrıca, PISA sınavının ülkeler arasında karşılaştırma yaparken kültürel farklılıkları ve farklı eğitim sistemlerini hesaba katmadığını belirtmektedir.
Açıkçası ben de bu görüşe katılanlardanım. Zira eğer odak insansa, hayat salt akademik becerilerden oluşmamaktır. Bence asıl amaç, insan mutluluğu olmalıdır.
Sonuç olarak, PISA sınavı, dünya genelinde eğitim sistemlerini değerlendirmek için kullanılan detaylı bir araştırmalar bütününü oluşturmaktadır.
PISA Örnek Sorular (Türkçe)
Eğer PISA’ da yöneltilen soruları merak ediyorsanız Aşağıdaki bağlantılara tıklayabilirsiniz:
Not: Aşağıdaki bilgilerin kaynağı MEB’ in PISA ile ilgili sayfasıdır.
OECD tarafından yayımlanan ve önceki uygulamalarda kâğıt-kalem ortamında uygulanan PISA örnek soruları bilgisayar ortamına aktarılmıştır. Bilgisayar tabanlı değerlendirme olarak yayımlanan örnek sorulara ulaşmak için tıklayınız>>>.
Ağırlıklı alanın okuma becerileri olduğu PISA 2018 uygulamasında yer alan ve OECD tarafından yayımlanan ünitelere ulaşmak için aşağıdaki linklere tıklayınız (Bu ünitelerle ilgili açıklamalar ve Cevap Anahtarı altta yayımlanmıştır).
* Tavuk Forumu ünitesi için tıklayınız>>>.
* Rapa Nui ünitesi için tıklayınız>>>.
* İnek Sütü ünitesi için tıklayınız>>>.
Cevap Anahtarı için tıklayınız>>>.
Ağırlıklı alanın fen bilimleri olduğu PISA 2015 uygulamasında yer alan ve OECD tarafından yayımlanan ünitelere ulaşmak için aşağıdaki
* Kuş Göçü ünitesi için tıklayınız>>>.
* Sıcak Havada Koşmak ünitesi için tıklayınız>>>.
* Yamaç Yüzeyi Araştırması ünitesi için tıklayınız>>>.
* Göktaşı ve Kraterler ünitesi için tıklayınız>>>.
* Sürdürülebilir Balık Üretimi ünitesi için tıklayınız>>>.
Cevap Anahtarı için tıklayınız>>>.
PISA’nın önceki döngülerinde yayımlanan sorulara aşağıdaki linklerden ulaşabilirsiniz.
* Okuma becerilerinde alanında açıklanan sorulara ulaşmak için tıklayınız>>>.
* Matematik okuryazarlığı alanında açıklanan sorulara ulaşmak için tıklayınız>>>.
* Fen okuryazarlığı alanında açıklanan sorulara ulaşmak için tıklayınız>>>.
* Problem Çözme alanında açıklanan sorulara ulaşmak için tıklayınız>>>.
PISA da en başarılı ilk 10 ülke ve almış olduğu puanlar nedir?
Programme for International Student Assessment (PISA) sınavında en başarılı ilk 10 ülke, son sınav olan 2018 yılına göre ve farklı disiplinlerde almış oldukları puanlara göre aşağıdaki gibi sıralanmıştır:
Matematik:
| Çin (Şanghay)* | ||
| Singapur | ||
| Makao | ||
| Hong Kong | ||
| Tayvan | ||
| Japonya | ||
| Kore | ||
| Macaristan | ||
| Bölgesel- Pekin, Şanghay, Jiangsu ve Zhejiang | ||
| İsviçre |
Fen Bilimleri:
| Singapur | ||
| Çin (Şanghay)* | ||
| Makao | ||
| Hong Kong | ||
| Tayvan | ||
| Japonya | ||
| Bölgesel- Pekin, Şanghay, Jiangsu ve Zhejiang | ||
| Kore | ||
| Estonya | ||
| Kanada |
Okuma:
| Çin (Şanghay)* | ||
| Singapur | ||
| Hong Kong | ||
| Makao | ||
| Makao (Portekizce) | ||
| Japonya | ||
| Kore | ||
| Kanada | ||
| Estonya | ||
| Finlandiya |
* Burada “Çin (Şanghay)” olarak belirtilen ülke, Çin’in Şanghay kentinde yapılan sınav sonuçlarıdır.
Yukarıdaki sıralama, her ülkenin kendine özgü eğitim sistemleri ve kültürleri dikkate alınarak belirlenmiştir. Ancak sadece sınav sonuçlarına dayanarak bir ülkenin eğitim kalitesini ölçmek doğru olmayabilir, çünkü eğitim sistemi birçok faktöre bağlıdır ve sadece sınavlardaki performans, bu faktörlerin tamamını yansıtmayabilir.
PISA OECD ortalaması nedir?
PISA (Programme for International Student Assessment), OECD’nin (Ekonomik İş birliği ve Kalkınma Örgütü) eğitim sistemlerini karşılaştırmak için yaptığı bir sınavdır. PISA sınavında yer alan ülkeler, öğrencilerin matematik, fen bilimleri ve okuryazarlık becerilerini ölçmektedir.
OECD ortalaması, PISA sınavında yer alan tüm ülkelerin ortalamasının alınmasıyla hesaplanır. Bu, PISA sınavının sonuçlarını karşılaştırmak için kullanılan bir referans noktasıdır ve OECD ortalaması, diğer ülkelerin performansını değerlendirmek için bir ölçüttür.
PISA OECD ortalaması kaçtır?
PISA (Programme for International Student Assessment) sınavı, OECD’nin (Ekonomik İş birliği ve Kalkınma Örgütü) düzenlediği bir sınavdır ve OECD üyesi olmayan birçok ülke de sınava katılmaktadır. Bu nedenle, PISA sınavının sonucunda hesaplanan OECD ortalaması, her sınavda değişebilir.
Ancak son olarak 2018 yılında yapılan PISA sınavında, OECD üyesi ülkelerin ortalaması olan “OECD ortalaması” şu şekildedir:
- Matematik: 489 puan
- Fen Bilimleri: 489 puan
- Okuma: 487 puan
Bu sonuçlar, sınava katılan tüm ülkelerin ortalamasının hesaplanarak, OECD ülkelerinin ortalaması olarak belirlenmiştir.
Türkiye’ nin yıllar içerisinde PISA sıralaması nasıl değişmiştir?
PISA (Programme for International Student Assessment), ülkelerin 15 yaşındaki öğrencilerinin okuryazarlık, matematik ve fen alanlarındaki performanslarını ölçen bir uluslararası sınavdır. Türkiye, PISA sınavlarına 2003 yılından bu yana katılmaktadır. PISA sınavlarında Türkiye’nin performansı, yıllar içerisinde değişiklik göstermiştir.
Sonuç
Türkiye’nin PISA sınavlarındaki performansındaki bu değişiklikler, maalesef Türkiye’nin eğitim sistemi ve öğrenci başarısı konusunda beklenen başarıyı sergileyemediğini göstermektedir. Türkiye’nin, eğitimdeki bu zayıf performansının nedenleri arasında yetersiz öğretmen eğitimi, eşitsizlikler, azalan öğrenci motivasyonu, öğrencilerin okul dışındaki aktivitelerine yeterli zaman ayıramamaları ve okulların yetersiz donanımı gibi faktörler düşünülebilir.
Sonuç olarak, Türkiye, PISA sınavlarındaki performansında önemli değişiklikler göstermiş olsa da, hala eğitim sistemi ve öğrenci başarısı konusunda önemli bir çalışma yapması gerekmektedir. Türkiye’nin, eğitim sistemi ve öğrencilerin başarısı konusunda uzun vadeli bir plana ihtiyacı olduğu açıktır. Eşitlik, öğretmen eğitimi, öğrencilerin motivasyonu ve okulların donanımı gibi konularda yapılan iyileştirmeler, Türkiye’nin eğitimdeki zayıf performansını düzeltmesine yardımcı olabilir.
Yazının başında da belirttiğim gibi, konu üzerine araştırma ve düşüncelerimi paylaşmayı devam etmeyi düşünüyorum.
Saygılarımla
